سعید کلباسی متخصص داخلی و فوق تخصص غدد و متابولیسم، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس هیات مدیره انجمن دیابت ایران درباره تصمیم حذف ارز ترجیحی انسولین رایزودگ و تاثیر آن بر روند درمان بیماران دیابتی توضیحاتی ارائه و شرایط حال حاضر این بیماران را در ایران تشریح کرد.
هشدار رئیس انجمن دیابت:
حذف ارز ترجیحی انسولین یعنی کمبود، افزایش قیمت و عوارض بلندمدت دیابت
۱۰ درصد از بیماران دیابتی، تیپ ۱ هستند که از ابتدا نیازمند انسولین هستند. ۹۰ درصد از بیماران دیابتی، تیپ ۲ هستند که ۷۵ درصد از این افراد بعد از مدتی نیازمند تزریق انسولین خواهند بود. بهترین انسولین برای این بیماران انسولین‌های طولانی‌اثر یا ترکیبی و یک تزریق در روز است. ما پزشکان برای بیماران تیپ ۲ هرگز از ابتدا چهار یا پنج انسولین در روز تجویز نمی‌کنیم. ترجیح بیمار هم این است که با حداقل یک تزریق در روز کنترل شود.
اولین انسولین ترکیبی دنیا که دو قلم با هم ترکیب شده است، رایزودگ است که خوشبختانه از چهار، پنج سال پیش به همت شرکت نوو نوردیسک پارس در ایران تولید می‌شود. در زمان وزارت قاضی‌زاده هاشمی، قراردادی به ارزش میلیون‌ها دلار سرمایه‌گذاری منعقد شد. خاطرم هست در آن زمان این امکان وجود داشت که کارخانه در ترکیه تاسیس شود. خوشبختانه به همت وزارت بهداشت و ایرانی‌هایی که در رده‌های بالای مدیریتی این شرکت بودند، این کارخانه در ایران راه‌اندازی شد. هدف از تاسیس کارخانه این بود که بیماران دیابتی در ایران بتوانند از انسولین‌های روز دنیا استفاده کنند.
سال‌هاست که ما با انسولین رایزودگ با یک یا حداکثر دو تزریق در روز در حال کنترل بیماران هستیم. آمارها نشان می‌دهند بیش از ۹۰ درصد از بیمارانی که از رایزودگ استفاده می‌کنند، کنترل بسیار مناسبی دارند، افت قند خون ندارند و کیفیت زندگی بسیار خوبی دارند. نکته بسیار مهم در درمان دیابت این است که بیمار دیابتی طوری درمان شود که افت قند خون نداشته باشند و کیفیت زندگی ایده‌آلی مثل یک فرد عادی داشته باشد و این انسولین جزو انسولین‌هایی هست که به خوبی این کار را انجام می‌دهد.
بسیاری از بیماران دیابتی بعد از مدتی، دیگر به قرص جواب نمی‌دهند، لاغر و نحیف می‌شوند، عضله از دست می‌دهند، دچار افسردگی می‌شوند اما با این انسولین و با یک تزریق در روز، کاملا کنترل می‌شوند.
اگر این انسولین در ایران نباشد و یا به دلیل مسائل ارزی با افزایش قیمت مواجه شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ با توجه به اینکه اکثر بیماران دیابتی از طبقه متوسط هستند و نمی‌توانند انسولینی که یک دفعه به سه برابر قیمت قبل افزایش پیدا می‌کند را تهیه کنند؛ بنابراین مجبور می‌شوند به تزریق‌های مکرر، حملات افت قند و کیفیت زندگی پایین بازگردند. بسیاری از تصادف‌های رانندگی می‌تواند مربوط به افت قند باشد. بسیاری از زمین‌خوردن‌های ناگهانی بیماران که منجر به ضربه مغزی می‌شود مربوط به افت قند ناشی از تزریق‌های مکرر روزانه انسولین است. عوارض حاد و مزمن مثل عوارض کلیوی، چشمی و عصبی ریشه در همین موضوع دارد؛ بنابراین نبود یا گران شدن چنین دارویی ما را به دوران‌های قدیم و انسولین‌های قدیمی برمی‌گرداند.
اخیرا ارز انسولین رایزودگ حذف شده و این دارو با ارز آزاد وارد کشور می‌شود. این اقدام قیمت این دارو را به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان افزایش خواهد داد. دو راه برای این چالش وجود دارد:
راه اول بازنگری دوباره در این تصمیم است. همکارانی که در وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر هستند باید با اساتید رشته غدد و دیابت، صحبت کنند. در این جلسات ما به صورت علمی توضیح خواهیم داد که این تصمیم، مردم را از چه انسولین خوبی محروم می‌کند. این افزایش قیمت باعث می‌شود بسیاری از بیمارن توان خرید این انسولین را نداشته باشند؛ بنابراین باید قیمت ارز این دارو به قیمت قبل برگردد.
محرومیت از این دارو یک فاجعه است. فاجعه تنها زلزله و بمباران و جنگ نیست. اینکه بیمار دیابتی تنواند به انسولین خوب دسترسی داشته باشد، هم فاجعه است. کور شدن، دچار حمله قلبی شدن و دیالیزی شدن بیمار تاثیر مخربی بر بیمار، خانواده بیمار و جامعه دارد.
در صورتی که واقعا این راه‌حل، یعنی بازگشت نرخ ارز این دارو به قیمت قبلی مقدور نیست، باید یک سری از سازمان‌ها و ارگان‌ها به این موضوع بودجه اختصاص دهند که بیمار لازم نباشد خودش مابه‌التفاوت قیمت قبل و قیمت جدید را بپردازد. سازمان برنامه و بودجه، وزارت بهداشت، مجلس و سایر ارگان‌ها باید حمایت کنند تا فشار چند برابر شدن قیمت دارو بر بیماران تحمیل نشود.
من به عنوان رئیس هیات مدیره انجمن دیابت ایران، رئیس انجمن دیابت گابریک و مدیرعامل انجمن دیابت ایران، دائما در حال رایزنی و گفت‌وگو هستیم. کمک و حمایت از بیماران دیابتی وظیفه شرعی و اخلاقی ماست و امیدواریم بتوانیم مسوولان وزارتخانه را توجیه کنیم تا بدانند چقدر این موضوع حیاتی است. تنها داروهای سرطان نیستند که حیاتی هستند، انسولین هم برای بیماران دیابتی حیاتی است.
