حیوانگزیدگیها بیشتر از سگهای صاحبدار است تا ولگرد
دکتر قباد مرادی در نشست خبری با اصحاب رسانه با بیان این نکته افزود: آمار ابتلا به بیماریهایی چون تب مالت، سالک، تب کریمه کنگو و هاری در کشور نگرانکننده است و مقابله با این تهدیدها نیازمند عزم جدی و همکاری همهجانبه دستگاههای مسئول است.
به گزارش فانا، دکتر قباد مرادی رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت امروز طی نشست خبری با اصحاب رسانه با اشاره به ۱۵ ژوئیه، روز جهانی بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان، با اشاره به گستردگی عوامل بیماریزا اظهار داشت: از میان حدود ۱۴۰۰ عامل عفونی شناختهشده، حدود ۶۰ درصد از آنها قابلیت انتقال از حیوان به انسان را دارند. تجربه پاندمی کرونا نشان داد که چقدر این موضوع اهمیت دارد.
وی افزود: بیش از ۸۰ درصد بیماریهای نوپدید و بازپدید در ۴۰ سال گذشته، منشأ مشترک انسانی-حیوانی داشتهاند. بیماریهایی مثل آنفلوآنزای پرندگان یا مرس، نمونههای روشنی از این تهدیدها هستند.
به گفته دکتر مرادی در برخی کشورها، با مداخلات بهداشتی و دامپزشکی گسترده، کنترل این بیماریها ممکن شده است. کشورهای صنعتی با وجود داشتن دامداریهای وسیع یا جمعیت حیوانات اهلی و وحشی، موفق شدهاند میزان بروز بیماریهای مشترک را به حداقل برسانند. اما در کشور ما هنوز چالشهایی وجود دارد.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر با اشاره به شرایط اقلیمی ایران تأکید کرد: اقلیم ایران بهگونهای است که شرایط زیست بسیاری از ناقلان و عوامل بیماریزا را فراهم میکند. با این حال، مشکل اصلی ما نبود هماهنگی کافی بینبخشی است. کنترل بیماریهای مشترک فقط وظیفه وزارت بهداشت نیست. دستگاههایی نظیر سازمان دامپزشکی، جهاد کشاورزی، محیط زیست و سایر نهادها باید در این حوزه ایفای نقش مؤثر داشته باشند.
دکتر مرادی بیان کرد: دو بیماری در کشور ما مهماند که یکی تب مالت است، در کشور در سال گذشته 19 هزار و 972 مورد تب مالت شناسایی شده است، عامل اصلی ابتلا به این بیماری مصرف لبنیات غیرپاستوریزه و تماس با دام است. واکسن این بیماری باید به دام تزریق شود و متولی این موضوع سازمان دامپزشکی است.
وی با بیان اینکه بیش از 409 هزار مورد حیوان گزیدگی طی سال گذشته رخ داده است، اعلام کرد: سال گذشته 24 مورد فوت ناشی از هاری در کشور داشتهایم. هزینه هر واکسن هاری 7 یورو است و هر فرد دچار حیوان گزیدگی باید 3 نوبت واکسن هاری دریافت کند.
رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تصریح کرد: بسیاری از این موارد حیوان گزیدگی توسط حیوانات خانگی انجام میشود بنابراین توصیه میکنیم در صورت بروز هرگونه حیوانگزیدگی و خراش توسط حیوان مردم به مراکز مراقبت هاری مراجعه کنند.
وی تاکید کرد: باید قواعدی برای افرادی که حیوانات خانگی نگهداری میکنند از نظر بهداشتی در نظر گرفته شود زیرا سالانه هزینه زیادی بابت درمان هاری انجام میشود در حالی که بسیاری از افراد ماهها میلیونها تومان صرف نگهداری حیوانات خانگی میکنند.
دکتر مرادی همچنین ضمن هشدار نسبت به نگهداری حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه تصریح کرد: انگل توکسوپلاسموز در بدن برخی از گربهها زندگی میکند و در مادران بارداری که به این بیماری مبتلا میشوند جنین شان ممکن است دچار سندرمی به نام تورچ شود که باعث ناهنجاریهایی مانند عقب ماندگی ذهنی میشود. سگها نیز تا حدودی میتوانند ناقل این انگل باشند بنابراین خانوادههایی که حیوانات خانگی نگهداری میکنند حتما از نظر عدم ابتلای حیوان خود به این بیماری مطمئن شوند تا فرزندانشان دچار مشکلی نشوند.
وی همچنین درباره آمار ابتلا به تب کریمه کنگو بیان کرد: سال گذشته 79 مورد ابتلای قطعی تب کریمه کنگو داشتیم که بیشترین موارد در استانهای سیستان و بلوچستان و کرمان و یزد بودهاند. کنه هیالوما باعث ابتلا به تب کریمه کنگو میشود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تعداد فوتیهای ناشی از این بیماری گفت: 5 مورد فوتی نیز بر اثر ابتلا به تب کریمه کنگو در سال گذشته به ثبت رسیده است.
ابتلای 8267 نفر به سالک در کشور، اصفهان در صدر
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به سؤال درباره آمار سالک و میزان شیوع آن در استانهای مختلف کشور اظهار کرد: در سال گذشته در کشور 8 هزار و 267 مورد ابتلا به سالک در کشور ثبت شده و بیشترین استانهای آلوده شامل اصفهان، خراسان، فارس و خوزستان بودهاند.
وی افزود: بیماریهایی مانند سالک مشکلی دارند این است که در کشورهای توسعهیافته دغدغهمندی برای مبارزه با آنها وجود ندارد و بنابراین از محققان کشور درخواست میکنیم به بیماریهای بومی مانند سالک توجه خاص داشته باشند زیرا روشهای مقابله با سالک مانند دهههای پیش است.
در ادامه این نشست خبری، محمد زینلی، رئیس گروه مدیریت بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت با بیان این که 95 درصد از موارد حیوان گزیدگی مربوط به سگ و گربه است، بیان کرد: 5 درصد دیگر مربوط به حیوانات اهلی است که از طریق وحوش مانند شغال و گرگ دچار هاری شدهاند. حدود 80 درصد از حیوان گزیدگیها سگ گزیدگی توسط سگهای ولگرد و خانگی است و 15 درصد مابقی نیز گزش توسط گربه است که عمدتا این گربهها خانگی هستند. بالای 50 درصد از سگهایی که افراد را مورد گزش قرار میدهند سگهای صاحبدار هستند که بسیاری از آنها واکسیناسیون دریافت نکردهاند.
دکتر محمد زینلی در پاسخ به سوالی مبنی بر آمار گزش توسط حیوانات زهرآگین اظهار کرد: در سال گذشته 81 هزار و 406 مورد عقرب گزیدگی و 8389 مورد نیز مارگزیدگی در کشور داشتهایم.
وی افزود: در تمام مراکز، ایمونوگلوبولین ضد عقربگزیدگی به اندازه کافی وجود دارد.
رئیس گروه مدیریت بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت تصریح کرد: در صورتی که عضو مورد گزش پایینتر از قلب باشد فرد بالای محل گزش را تا زمانی که به مرکز درمانی میروند ببندد اما به هیچ عنوان بریدن محل گزش به افراد توصیه نمیشود.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر آمار ابتلا به سالک در کشور تصریح کرد: در سال 78 بالغ بر 26 هزار مورد ابتلا به سالک داشتیم اما در سال 1403، تعداد 8 هزار و 267 مورد ابتلا داشتهایم. سیستان و بلوچستان، خراسان و در خوزستان به دلایل شرایط اقلیمی بیشتر موارد را به خود اختصاص دادهاند.
درمان رایگان سالک در کشور
دکتر زینلی با بیان اینکه بیش از 200 مرکز تشخیص و درمان سالک داریم که در آت بیماران بلافاصله پس از تشخیص بیماری تحت درمان قرار میگیرند، خاطرنشان کرد: داروهای گلوکانتیم و پمادهای موضعی به صورت رایگان در اختیار بیماران مبتلا به سالک قرار میگیرد. همچنین شبکه مراقبتهای آزمایشگاهی در کشور برای دریافت نمونههای بیماران وجود دارد.