بانک مرکزی در تاریخ ۲۰ دی ماه سال جاری اعلام کرد که از ابتدای امسال تا ۱۹ دی ماه در مجموع چهار میلیارد و ۲۸۵ میلیون دلار ارز برای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تخصیص داده که از این میزان سه میلیارد و ۴۶۲ میلیون دلار تامین شده است.
با این حال وقتی با فعالان حوزه دارو و تجهیزات پزشکی صحبت می‌کنیم، آنها اوضاع ارزی این حوزه را طور دیگری توصیف می‌کنند. به گفته فعالان حوزه تامین کالاهای سلامت‌محور، بانک مرکزی از طریق بازی با کلمات تلاش می‌کند تا نشان دهد ارز تخصیص داده و تامین شده برای حوزه سلامت افزایش یافته اما در عمل چنین اتفاقی رخ نداده است.
علیرضا چیذری عضو هیات مدیره انجمن حامی تجهیزات و ملزومات پزشکی مرآت در گفت‌وگو با خبرنگار فانا در این باره توضیح داد: بانک مرکزی اعلام کرده که میزان ارز تخصیص یافته به حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارو از حد مصوب بیشتر شده و تمام ارز مورد درخواست این حوزه را تامین کرده، این در حالیست که در واقعیت چنین اتفاقی رخ نداده است.
وی گفت: اگرچه بانک مرکزی به درستی اعلام می‌کند که به فهرست‌های ارائه شده از سوی اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو ارز تخصیص داده اما تخصیص ارز به معنای تامین و خرید ارز از سوی فعالان اقتصادی نیست. شرکت‌های تجهیزات و ملزومات پزشکی و همچنین دارویی بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان مطالبات دارند و در نتیجه ممکن است در زمانی که ارز برای شرکت‌ها تخصیص می‌یابد، آنها ریال کافی را برای خرید ارز از تالار دوم (ارز نیمایی) در اختیار نداشته باشند و در نتیجه تخصیص ارز به تامین ارز منجر نمی‌شود.
چیذری تاکید کرد: از زمانی که بانک مرکزی ارز را تخصیص می‌دهد، ۳۰ روز زمان است تا فعال اقتصادی با تامین ریال موردنیاز، اقدام به خرید و تامین ارز کند این در حالیست که شرکت‌های تجهیزات و ملزومات پزشکی مطالبات معوقه‌ای دارند که مدت زمان آنها به بیش از ۸ یا ۹ ماه و حتی تا دو سال می‌رسد. بنابراین در چنین شرایطی تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان نمی‌توانند ریال کافی را برای خرید ارز تامین کنند و در نتیجه برخی از تخصیص‌های ارز بعد از گذشت ۳۰ روز ابطال می‌شوند و در این شرایط نیاز به تخصیص مجدد ارز است تا خرید ارز انجام شود و حتی ممکن است این فرایند چند بار تکرار شود. متاسفانه در چنین شرایطی بانک مرکزی اعلام می‌کند که تخصیص ارز حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی از حد مصوب بیشتر شده است! در صورتی که چنین تفسیری از تخصیص و تامین ارز کاملا اشتباه است و بانک مرکزی در این موارد صرفا تخصیص ارز را تمدید یا تکرار کرده است و تا زمانی که خرید ارز توسط فعال اقتصادی انجام نشود، مرحله تخصیص ارز به مرحله تامین و حواله ارز نمی‌رسد ولو اینکه ۱۰ بار هم ارز تخصیص داده شده شود.
عضو هیات مدیره انجمن حامی تجهیزات و ملزومات پزشکی مرآت خاطرنشان کرد: میزان نقدینگی در شرکت‌های تولیدکننده و تامین‌کننده به پایین‌ترین سطح خود رسیده و شرکت‌ها با وجود تورم ۴۰ درصدی، بیش از نیمی از سرمایه خودشان را از دست داده‌اند و بالغ بر ۳۰ درصد از سرمایه شرکت‌ها نیز در مراکز درمانی شرکت‌های پخش، بیمه‌ها و غیره بلوکه شده است. بنابراین اینکه بانک مرکزی اعلام می‌کند که ارز را به میزان موردنیاز تخصیص داده و حد ارزی مربوط به اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو، پُر شده، کاملا اشتباه است چون همانطور که گفتم بسیاری از تخصیص‌ها باطل می‌شوند و منجر به تامین و حواله ارز نمی‌شوند. حتی در برخی موارد به دلایل تحریم، حواله ارز هم انجام شده اما ارز برگشت می‌خورد که در چنین وضعیتی نیز تامین‌کننده دچار مشکل می‌شود.
وی تصریح کرد: خواسته ما این است که بانک مرکزی از بازی با کلماتی مانند تخصیص، تامین، سیاست، سقف بودجه و غیره خودداری کند و عمل‌گرایی را در دستورکار خود قرار دهد. تخصیص ارز در واقع اگر به مرحله تامین و حواله ارز نرسید، هیچ اهمیتی و فایده‌ای ندارد و ملاک بانک مرکزی در ارائه آمار و ارقام باید صرفا میزان ارز تامین و حواله شده باشد.
چیذری تاکید کرد: حوزه دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی سالانه به حدود پنج میلیارد یورو ارز نیاز دارد تا کمبودی در کشور رخ ندهد، با این حال امسال کمتر از ۲.۵ میلیارد یورو ارز در این حوزه از سوی فعالان اقتصادی خریداری شده است. در همین حال آمار و ارقام حاکی از آن است که نیاز سرانه واقعی هر ایرانی برای داشتن سطح بهداشت کمتر از متوسط ۱۰۰ دلار به ازای هر نفر است. این رقم در آمریکا ۱۴۰۰ دلار، عربستان ۳۰۰ دلار و کشورهای همسایه ۲۶۰ دلار است. این اعداد حاکی از آن هستند که دولت باید تمام تلاش خود را برای تامین ارز موردنیاز دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی بکار ببندد تا سلامت مردم بیش از این به خطر نیفتد.
گزارش از محمدجواد به‌آبادی
