خبرنگار فانا با محمد صفاریون مدیرعامل شرکت آریوژن فارمد گفت‌وگویی انجام داده که متن کامل آن به شرح زیر است:
صفاریون در گفت‌وگو با فانا:
داروی فاکتور هشت تولید آریوژن فارمد به زودی وارد بازار می‌شود
صادرات ۱۵ میلیون دلاری در سال گذشته/قیمت‌گذاری مهمترین مشکل صنعت بیوتکنولوژی است
از سال گذشته، دو محصول جدید را تولید کردیم که یک مورد تک‌نسخه‌ای و دیگری هم در انتظار دریافت مجوز است. مورد اول داروی ودولیزومب با نام تجاری ودآریو است که هنوز وارد فهرست رسمی دارویی کشور نشده است و برای آن پروانه صادراتی داریم. مورد دوم هم داروی دوپیلومب با نام تجاری آریکسنت است که در تلاش برای ورود آن به فهرست رسمی دارویی کشور و سپس بازار هستیم. در همین حال سال گذشته داروی دنوزومب ۶۰ میلی‌گرم با نام تجاری آریلیا تقریبا در تمام طول سال در بازار حضور داشت. داروی آریلیا وارد فهرست رسمی دارویی کشور شده و سال گذشته هم فروش خوبی هم داشت و مطالعه دوز ۱۲۰ میلی‌گرم آن هم در حال انجام است. در سال جاری نیز امیدواریم با اتمام مطالعه بالینی داروی فاکتور هشت، این محصول را هم وارد بازار کنیم.
لطفا درباره تولید داروی فاکتور هشت در آریوژن فارمد توضیح دهید.
از دو تا سه سال پیش کارهای تحقیقاتی در این زمینه شروع شده بود. سال گذشته پروتکل مطالعه بالینی این دارو به سازمان غذا و دارو ارائه شد و در انتهای ۱۴۰۱ تائیدیه این پروتکل را گرفتیم. به دلیل نیاز کشور، فرآیند را تسریع کردیم. باید مطالعه بالینی آن تمام شود که احتمال می‌دهیم به زودی به اتمام برسد و به دومین تولیدکننده داروی فاکتور هشت در ایران تبدیل شویم. تلاش می‌کنیم کشور از نظر تامین این دارو دچار مشکل نشود و مشکلات بیماران هموفیلی کاهش پیدا کند. از صفر تا صد تولید این دارو یعنی از سلول تا فرمولاسیون را خودمان انجام می‌دهیم.
سال گذشته چه میزان صادرات داشتید؟
سال گذشته حدود ۱۵ میلیون دلار صادرات داشتیم و بعد از سیناژن، دومین صادرکننده برتر داروی کشور شدیم. برای سال جاری نیز اگر همه پای کار باشند، ظرفیت صادرات ۵۰ میلیون دلاری نیز وجود دارد.
به نظر شما آیا هدف صادرات ۲۰۰ میلیون دلاری برای سال جاری، خیالی نیست؟
خیر. اگر همه بخواهند، این ظرفیت و امکان آن وجود دارد. البته فرآیندها کُند است. تعهد تامین داخل باعث می‌شود از ظرفیت صادرات کم شود. در حالی که آریوژن و سیناژن ثابت کرده‌اند که هیچ‌وقت مردم و بازار را تنها نگذاشته‌اند و نیازی نیست که شش ماه ذخیره استراتژیک داشته باشیم و می‌توانیم با ذخیره‌ای کمتر هم اقدام به صادرات کنیم.
آیا به روسیه نیز صادرات دارید؟ با توجه به علاقمندی روس‌ها، برنامه‌‌ای برای افزایش صادرات به روسیه وجود دارد؟
در حال حاضر فاکتور ۷ (آریو ۷) را به روسیه صادر می‌کنیم و هر درخواست دیگری نیز وجود داشته باشد، برای صادرات آمادگی داریم. در عین حال پروژه ثبت اروپایی آریو ۷ را نیز ادامه خواهیم داد. پاسخ دادن سوالات رگولاتوری اروپایی زمان می‌برد و برای کشورهای جهان سوم که بخواهند در اروپا دارو ثبت کنند، این زمان‌بر بودن، طبیعی است.
به نظر می‌رسد مهمترین مشکل صنعت بیوتکنولوژی، قیمت‌گذاری است. صنعت بیوتکنولوژی نسبت به صنعت داروهای شیمیایی از نظر هزینه‌ها گران‌تر است و با توجه به تورم و وضعیت ارز، نگهداشت افراد فعال در این صنعت هم ساده نیست. وضعیت شما از نظر قیمت‌گذاری محصولات چگونه است؟
طبق ضوابط قرار بود ۶۰ تا ۷۰ درصد قیمت برند را به داروهای بیوتکنولوژی تولید داخل بدهند. با توجه به اینکه آریوژن GMP معتبری دارد، می‌توانست تشویق هم شودد و درصد بالاتری هم بگیرد اما در حال حاضر ۱۲ تا ۱۵ درصد قیمت داروی برند را می‌گیریم. این قیمت‌گذاری با توجه به افزایش هزینه‌ها و افزایش قیمت دلار، روی تامین هزینه‌ها و نقدینگی شرکت تاثیر داشته است و توسعه آینده را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد. سیاست‌گذاران نباید فقط امروز را ببینند. حتی اگر مشکلات امروز بیوتکنولوژی را حل کنیم، در سال‌های آینده با توجه به ورود فناوری‌های جدید، نیازمند سرمایه‌گذاری در حال حاضر هستیم. اگر شرکت‌ها درآمد و قدرت کافی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشند، ممکن است وضعیت فعلی با هر معافیت و تسهیلاتی بگذرد اما در آینده دچار مشکل خواهند شد. وضعیت فعلی ما نتیجه دوراندیشی سال‌های گذشته است و اگر این دوراندیشی الان وجود نداشته باشد، در سال‌های آینده دچار افول می‌شویم. بیمه‌ها باید پای کار بیایند و اقتصاد به شکل درستی ایفای نقش کند. اصلی‌ترین چالش ما قیمت‌گذاری است.
گفت‌وگو از محمدجواد به‌آبادی
