اغلب کارکنان بهداشتی درمانی، آگاهی دقیقی از نحوه تاثیر داروها بر اهدای خون ندارند و راهنمای اندکی در این باره در نشریات پزشکی مشهور وجود دارد.
نمی‌توان از خون اهداکنندگانی که در حال حاضر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) را مصرف می‌کنند، برای آماده‌سازی بسته‌های محتوی پلاکت استفاده کرد؛ زیرا این داروها دارای اثرات مهارکننده پلاکت هستند. آسپیرین و پیروکسیکام نیازمند یک دوره فاصله پنج روزه بین استفاده از آنها و اهدای خون هستند و برای سایر NSAIDها نیز ۴۸ ساعت وقفه لازم است. این عوامل فرآیند اهدا جهت انتقال گلبول‌های قرمز خون را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند؛ اگرچه در شرایط مصرف این داروها برای یک بیماری جدی و طولانی‌مدت، ممکن است اهدای خون رد شود. فردی که تا به حال داروهای غیرمجاز (از جمله استروئیدهای آنابولیک) را تزریق کرده باشد، امکان دارد نتواند خون اهدا کند؛ چراکه یک دوره نهفته طولانی پیش از شناسایی برخی از ویروس‌های حمل شونده با خون مانند HIV وجود دارد.
عقیده کلی این است که در اکثر موارد، غلظت پلاسمایی داروها در خون اهدا شده به اندازه‌ای زیاد نیست که موجب آسیب به دریافت‌کنندگان شود. به طور طبیعی نگرانی بزرگ‌تر، وجود هر گونه بیماری زمینه‌ای در بیماران است و قطع به یقین داروها، شاخصی مفید برای این موضوع هستند.
بیماری می‌تواند باعث شود انتقال خون، به همان اندازه که برای دریافت‌کنندگان خطرناک است، برای اهداکننده نیز خطرناک باشد. برای مثال اگر بیماری از مهارکننده پمپ پروتون استفاده می‌کند، امکان دارد مبتلا به زخم معده باشد و این مورد از اهدای خون جلوگیری خواهد کرد، همچنین اگر یک بیمار اسپری‌های استنشاقی ضد آسم یا محصولات ضد آکنه مصرف می‌کند، نیازمند احتیاط است. از جمله بیماری‌هایی که موجب بروز خطرهای بالقوه برای اهدای خون می‌شوند: آسم، بیماری‌های قلبی عروقی، صرع، مشکلات سلامت روان، زخم معده، مشکلات پوستی، بیماری تیروئید و کاندیدیازیس واژن هستند.
شرط لازم و مهم برای اهدای خون این است که اهداکننده باید در روز خونگیری سالم و سرحال و هر نوع عارضه پزشکی در وی تحت نظر باشد. خونی که از اهداکننده مبتلا به عفونت گرفته می‌شود، می‌تواند برای دریافت‌کننده خطرساز باشد. برای احتیاط پیش از انجام اهدای خون، باید حداقل هفت روز از درمان با هر گونه آنتی‌بیوتیک سیستمیک، ضدقارچ یا ضدویروس گذشته باشد. به همین ترتیب، در بیماران دارای مشکلات دندانپزشکی هم باید حداقل هفت روز بین اهدای خون و کشیدن دندان، عصب‌کشی، روکش دندان یا ایمپلنت فاصله باشد؛ زیرا خطر باکتریمی (ورود باکتری به خون) وجود دارد (پرکردن یا جرم‌گیری و پالیش تنها نیاز به ۲۴ ساعت انتظار دارد).
احتیاط در اهداکنندگانی که داروهای پوشاننده علائم عفونت و التهاب مانند گلوکو کورتیکوئیدها، سرکوب کننده‌های سیستم ایمنی و برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها را مصرف می‌کنند، نیز ضروری است.
در شرایطی که بیش از هفت روز از طی دوره کامل استروئیدهای خوراکی یا تزریقی سپری شده باشد، اهدای خون مجاز است. اهدا نباید قبل از گذشت ۱۲ ماه از پایان درمان با متوترکسات، سیکلوسپورین یا فتوتراپی انجام شود. پاسخ به بیماری که از شما می‌پرسد آیا با وجود استفاده از دارویی خاص می‌تواند خون اهدا کند، بستگی به نوع دارو و علت تجویز آن دارد. تا زمانی که او هیچ یک از بیماری‌های مورد بحث را نداشته و بیماری وی قابل پذیرش باشد، اهدای خون رد نخواهد شد.
بهتر است بررسی کنیم آیا بیمار اکنون تحت تحقیقات پزشکی قرار دارد و آیا برای نظرخواهی به یک متخصص ارجاع داده شده است یا در لیست انتظار بیمارستان قرار دارد یا خیر؛ زیرا که امکان دارد احتیاج به تعویق اهدا تا زمان اطمینان از عدم منع اهدای خون به خاطر بیماری مظنون باشد. اهداکنندگانی که در کارآزمایی‌های بالینی داروها شرکت می‌کنند، نمی‌توانند پذیرش شوند؛ تا زمانی که درگیری در کارآزمایی پایان یابد یا یکی از اعضای گروه پشتیبانی بالینی، پروتکل کارآزمایی را ارزیابی کرده و قبول کرده باشد که اهداکنندگان شرکت‌کننده در آن می‌توانند پذیرفته شوند. این حکم برای داوطلبان سالم (در فاز اول کارآزمایی‌های بالینی) نیز مثل بیماران اجرا می‌شود.
منبع : روزنامه سپید
