محسن عبداللهزاده با اشاره به سیستم توزیع داروهای مخدر در كلینیكهای ترك اعتیاد، گفت: این مراكز مهمترین نقطه نشت دارو به بازار سیاه هستند و برای جلوگیری از این معضل باید فرایند تحویل دارو به داروخانهها منتقل شود.
به گزارش فانا، برنامه «سایهروشن» با موضوع بررسی ابعاد فروش داروهای مخدر غیرمجاز و با حضور مهندس فرامرز اختراعی، رئیس سندیكای مواد مؤثره دارویی در استودیو و دكتر محسن عبداللهزاده، عضو هیئتمدیره انجمن توزیعكنندگان داروهای انسانی و مشاور دارویی كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی بهصورت تلفنی گفتگو كرد.
فرامرز اختراعی به تشریح زنجیره تولیدداروهای مخدر غیرمجاز پرداخت و گفت: دارویی كه به دست مصرفكننده میرسد، حاصل فرمولاسیون مواد مؤثره دارویی به همراه مواد افزودنی است. ایران افتخار دارد كه یكی از معدود كشورهای جهان است كه به دانش فنی تولید مواد مؤثره دارویی دستیافته و بیش از ۷۲ درصد نیاز دارویی كشور را در داخل تولید میكند.
وی با اشاره به سابقه درخشان ایران در تولیدداروهای مخدر اظهار كرد: ما در سالهای ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ دومین تولیدكننده و صادركننده داروهای مخدر در جهان بودیم، اما متأسفانه امروز این فاصله زیاد شده و از ردهبندی جهانی خارج شدهایم.
رئیس سندیكای مواد مؤثره دارویی با بیان اینكه داروهای مخدر مانند تیغ دو لبه هستند، تصریح كرد: این داروها از یك سو جنبه حیاتی و درمانی دارند و بهعنوان مسكنهای قوی در اتاقهای عمل و شرایط بحرانی مانند جنگ و زلزله استفاده میشوند و بدون آنها تحمل درد امكانپذیر نیست. از سوی دیگر، اگر مورد سوءمصرف قرار گیرند، به دلیل ایجاد وابستگی و اعتیاد، میتوانند به ابزاری خطرناك تبدیل شوند.
وی با اشاره به نظارتهای دقیق بینالمللی بر تولیدداروهای مخدر خاطرنشان كرد: سازمان ملل متحد از طریق هیئت بینالمللی كنترل مواد مخدر بر كشت گیاهان، تولید شیمیایی و توزیع این داروها نظارت دقیق دارد و سهمیه هر كشور را بر اساس آمارهای دقیق تعیین میكند. بااینحال، در بازار آزاد تضمینی وجود ندارد كه داروی ارائهشده سالم باشد؛ بسیاری از این داروها در لابراتوارهای زیرزمینی و غیرقانونی تولید میشوند كه حتی ظاهر آنها شبیه داروی اصلی است؛ اما محتویات خطرناكی دارند.
اختراعی به گزارشی تكاندهنده اشاره كرد و گفت: حدود دو هفته پیش روزنامه واشنگتنپست فاش كرد كه سازمان سیا طی پروژهای ۱۰ساله، با پخش بذرهای دستكاریشده در مزارع افغانستان، كیفیت مرفین موجود در تریاك را بهشدت كاهش داده است. این اقدام باهدف حذف رقبا و جلوگیری از تولیدداروهای باكیفیت در كشورهای منطقه انجام شده است كه هزینه ۹ میلیارددلاری برای آن صرف شده است.
وی در رادیو گفتوگو تأكید كرد: این كاهش كیفیت باعث شده كه راندمان تولید و كیفیت داروهای مخدر پایین بیاید و كشورهای منطقه نتوانند در بازار جهانی رقابت كنند.
در ادامه محسن عبداللهزاده ضمن تأیید وجود نظارتهای دقیق در زنجیره تولید، گفت: سیستم توزیع دارو در كشور ما تا مرحله داروخانه تحت نظارت دقیق سامانه تی تك است و همه چیز رصد میشود. اما مشكل اصلی از جایی شروع میشود كه دارو از داروخانه خارج میشود.
وی با اشاره به آسیبشناسی نشت داروهای مخدر اظهار كرد: بزرگترین باگ و حفره در سیستم توزیع، مراكز ترك اعتیاد هستند. متأسفانه در این مراكز، پزشك همزمان هم تجویزكننده است و هم فروشنده دارو. این تضاد منافع باعث شده كه نظارت دقیقی بر خروجی دارو صورت نگیرد و بخش قابلتوجهی از داروهای مخدر از همین طریق سر از بازار سیاه مثل ناصرخسرو درمیآورند.
عضو هیئتمدیره انجمن توزیعكنندگان داروهای انسانی در مصاحبه تلفنی با رادیو گفتوگو عبداللهزاده با تأكید بر اینكه دارو نباید در مطب یا كلینیك تحویل داده شود، تصریح كرد: در تمام دنیا و در سایر بیماریها، پزشك نسخه مینویسد و بیمار دارو را از داروخانه تحویل میگیرد. چرا در مورد اعتیاد، این روال تغییر كرده و دارو در كلینیك تحویل میشود؟ این موضوع باعث شده تا نظارت بر مصرف واقعی دارو غیرممكن شود.
وی با انتقاد از مقاومتها در برابر اصلاح این روند افزود: قدرت لابیگری صاحبان كلینیكهای ترك اعتیاد باعث شده كه دارو همچنان در دسترس آنها باشد، درحالیكه راهحل قطعی، قطع دسترسی مراكز درمانی به فروش دارو و واگذاری آن به داروخانههای منتخب تحت نظارت است.
عبداللهزاده خاطرنشان كرد: تا زمانی كه دارو از مراكز ترك اعتیاد خارج نشود و به داروخانه منتقل نگردد، شاهد نشت دارو و سوءاستفادههای مالی و اعتیادی خواهیم بود.