استاد طب مادر و جنین دانشگاه علومپزشکی تهران، با اشاره به دلایل متعدد کاهش فرزندآوری در کشور، تاکید کرد: مشکلات مالی تنها ۱۰ درصد در تصمیمگیری برای فرزندآوری مؤثر است.
به گزارش فانا، صدیقه حنطوش زاده روز شنبه در نشست بررسی «موج دوم پویش نَفَس» و تبیین تأثیرات موج نخست این پویش در کاهش آمار سقط جنین در کشور، که در بیمارستان ولیعصر تهران برگزار شد، اظهار کرد: از منظر علمی، از همان لحظه تشکیل نطفه با یک انسان کامل روبرو هستیم چراکه حتی یک سلول اولیه نیز قابلیت تبدیل شدن به یک انسان کامل را داراست.
وی افزود: در بسیاری از نظامهای حقوقی جهان، همه حقوق یک انسان برای جنین حتی در اولین روزهای تشکیل به رسمیت شناخته میشود. اگر جنینی در این مرحله از بین برود، همه حقوق شهروندی برای آن در نظر گرفته میشود.
حنطوش زاده با تأکید بر جهانی بودن این نگرش، خاطرنشان کردند: این رویکرد تنها مختص جامعه ما نیست بلکه در بسیاری از کشورهای جهان جاری است. اینکه برای جنین از همان ابتدا جان و عمر قائل میشویم، ناشی از رسالتی است که بر عهده داریم و موظفیم به خانوادههایی که قصد فرزندآوری دارند، تذکر دهیم که باید با آمادگی کامل و با نشاط به استقبال این مسئولیت بروند.
این پزشک زنان و زایمان با اشاره به آموزههای فرهنگی افزود: در سنت ما، توصیه میشود که در ماه اول بارداری، سورههای خاصی تلاوت شود، در ماه دوم برای جنین شعر خوانده شود. این موارد نشان از باور عمیق به برقراری ارتباط با جنین هم از منظر اخلاقی و هم از دیدگاه علمی دارد.
وی در پاسخ به پرسش اصلی مبنی بر زمان انسان شدن جنین، تأکید کرد: از همان سلول اولیه، انسانیت جنین محقق میشود؛ از این رو میتوانیم این سلول را منجمد کرده و حتی پس از ۳۰ سال، انسانی کامل از آن به دست آوریم. در هفته چهارم تا پنجم، قلب جنین زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است. در هفته ششم و هفتم، این قلب در سونوگرافی دیده میشود. در هفته هشتم، جنین تقریباً کامل شده و در هفته دوازدهم، استخوانبندی ظاهر می شود.
حنطوش زاده ادامه داد: جالب است بدانید که از هفته چهاردهم تا شانزهم، جنین قادر به احساس درد است و از هفته بیستم به بعد، گیرندههای درد به طور کامل تکامل مییابند؛ بنابراین در پاسخ به این پرسش که جنین از چه زمانی انسان کامل محسوب میشود، باید گفت از هنگامی که قلب تشکیل میشود، در هفته ششم که استخوانها ظاهر میگردند، وقتی پاها و انگشتان شکل میگیرند، و به ویژه از هفته چهاردهم به بعد که جنین میتواند درد را به طور کامل احساس کند.
استاد طب مادر و جنین دانشگاه علومپزشکی تهران با اشاره به مشاهدات علمی گفت: حتی مواردی از لبخند و گریه جنین در پاسخ به محرکهای دردناک ثبت شده است. محققان توانستهاند در چنین موقعیتهایی، حالتهای صورت جنین را فیلمبرداری و گریه آن را ثبت کنند.
۳۰ درصد از زوجین تمایلی به داشتن فرزند بیشتر ندارند
حنطوش زاده با اشاره به عوامل موثر بر کاهش فرزندآوری در جامعه، اظهار کرد: بر اساس پژوهش انجام شده ۳۰ درصد از زوجین تمایلی به داشتن فرزند بیشتر ندارند. این مسئله صرفاً به عوامل مالی مرتبط نیست، بیشترین مشاغلی که فرزندآوری ندارند، صنف طلافروشان هستند.
وی با اشاره به تجربیات میدانی خود افزود: در مواجهه با مراجعین، موفقترین موارد منصرف کردن از سقط جنین مربوط به کسانی بوده که عنوان میکردند زمان مناسبی نیست یا فرزند میخواهم اما الان وقتش نیست.
این متخصص با اشاره به سیاستهای حمایتی خاطرنشان کرد: در طرح جوانی جمعیت، تفاهمنامهای با وزارت بهداشت و بنیاد برکت منعقد شده که حمایتهای لازم از دانشجویان و دیگر اقشار را فراهم میآورد. بسیاری از مشکلات خانوادگی که منجر به تصمیمگیریهای عجولانه میشود، با مشاورههای تخصصی قابل حل است.
افزایش بارداریها در دوران عقد
حنطوش زاده با بیان اینکه شاهد افزایش بارداریها در دوران عقد هستیم که نشان از تغییر نگرشهای اجتماعی دارد، گفت: این موضوع اکنون در نظر جامعه پذیرفته شده است.
وی ادامه داد: بر خلاف تصور عموم، اغلب حاملگیهای ناخواسته در بستر خانوادههای سالم اتفاق میافتد و این افراد با دریافت مشاورههای مناسب میتوانند بهترین تصمیمگیری را انجام دهند.
استاد طب مادر و جنین دانشگاه علومپزشکی تهران با تحلیل نقش عوامل اقتصادی تصریح کرد: مطالعه میدانی نشان میدهد عوامل اقتصادی به تنهایی تعیینکننده نیستند و بر روی مسئله زمانبندی نامناسب میتوان کارهای مؤثری انجام داد.
طرح نفس جان ۱۵ هزار جنین را نجات داد
متخصص زنان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این نشست تاکید کرد که طرح نفس با حمایت بسیج جامعه پزشکی و همکاری وزارت بهداشت مورد بررسی قرار گرفت که منجر به امضای تفاهمنامهای اثربخش شده است.
زهرا طاولی با بیان اینکه افتتاح ۳۲ مرکز نفس موجب ساماندهی و نظم بخشی به فعالیتها شده و با تمرکز بر موضوع انصراف از سقط جنین، تاکنون حدود ۱۵ هزار جنین نجات یافتهاند، خاطر نشان کرد: این جنینها اکنون مراحل بارداری را سپری میکنند و به زودی شاهد تولد بسیاری از آنها خواهیم بود.
طاولی ادامه داد: در اولین رویداد ملی این طرح، مراسمی با حضور مادران و فرزندانشان برگزار شد که همراه با جمعی از مسئولین و دستاندرکاران این عرصه، فضایی پرشور و معنوی را پدید آورد. این طرح تاکنون پیشرفتهای قابل توجهی داشته و مراکز وابسته به آن در سطح کشور گسترش یافتهاند.
کاهش چشمگیر آمار سقط جنین
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: افزایش آگاهیهای عمومی موجب شده که شاهد کاهش چشمگیر آمار سقط جنین نسبت به دورههای قبل باشیم و سقط جنین که پیش از این ۴۵۰ تا ۵۳۰ هزار مورد بود به ۲۵۴ هزار مورد در سال رسیده است.
طاولی تاکید کرد: این موفقیت مرهون تلاشهای رسانهها و همه افرادی است که در این عرصه فعالیت میکنند.
وی افزود: تبیین این حقیقت که جنین از همان ابتدا از حرمت و حیات برخوردار است، توسط همکاران ما در قالب بستههای آموزشی جامعی به مراکز بهداشتی ارسال شده و این بستهها به کارکنان مراکز بهداشتی میآموزد که چگونه با مادران مضطرب که بدون برنامهریزی باردار شدهاند، برخورد مناسب داشته و آنان را از تصمیم به سقط جنین منصرف کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: همکاران ما خاطرات و تجربیات ارزشمندی از این مواجههها دارند و نتایج بسیار مطلوبی از این تولدها حاصل شده است. این روند امیدبخش از سال گذشته تاکنون تداوم داشته و روزبهروز بر اثربخشی آن افزوده میشود.
سقط جنین ممکن است به مرگ مادر منجر شود
رئیس بیمارستان ولیعصر(عج) نیز در این نشست با اشاره به عوارض سقط جنین، یادآور شد: عوارض سقط جنین میتواند به حدی شدید باشد که حتی به مرگ مادر باردار منجر شود.
به گفته زهرا پناهی، عوارض سقط شامل خونریزیهای غیرقابل کنترل، عفونتهای مادر به دلیل باقی ماندن محصولات حاملگی و جفت و استفاده از مواد غیراستریل احتمال مرگ مادر و از بین رفتن رحم را بیشتر میکند.
پناهی با بیان اینکه نگرانی اصلی درمورد عوارض سقط، از دست دادن جان مادر است، تاکید کرد: عفونت ناشی از سقط میتواند مادر را وارد شوک عفونی کند که زنده نگه داشتن مادر در چنین شرایطی بسیار سخت است.
رئیس بیمارستان ولیعصر (عج)تهران، یکی از مشکلاتی که در زمینه سقط جنین ایجاد میشود را از دست رفتن امکان دوباره باروری مادر عنوان کرد و افزود: سقط جنین میتواند به دلیل عفونتها و مشکلات مختلف باعث از بین رفتن قدرت باروری مجدد مادر شود.