سیستم لجستیک دارو در دوران جنگ ۱۲ روزه مشکل داشت

محمدرضا زرگرزاده عضو هیات مدیره انجمن علمی داروسازان ایران در گفت‌وگو با خبرنگار فانا درباره حال و روز صنعت داروسازی ایران، درس‌های جنگ ۱۲ روزه برای حوزه دارو و عملکرد یک ساله سازمان غذا و دارو توضیحاتی را ارائه کرد که به شرح زیر است:

حال و روز صنعت داروسازی ایران مانند گذشته، خیلی خوب نیست و با وجود تلاش‌های انجام شده، واقعا در اکوسیستم دارویی مشکل داریم و علت اصلی آن هم عدم توازن اقتصادی بین بخش‌های مختلف زنجیره دارو است. ایده‌آل من این است که روزی، یک ایست به جای خود، داده شود و بخش‌های مختلف در زنجیره ارزش‌افزایی داروسازی در کشور در وضعیت خود بازنگری کنند. چه نظام توزیع خرد در داروخانه‌ها، چه نظام توزیع کل در شرکت‌های پخش، چه تولید در شرکت‌های داروسازی، چه تولید در شرکت‌های مواد اولیه و چه شرکت‌های تامین و بازرگانی باید روی حاشیه سود، قیمت تمام شده و مقیاس اقتصادی بازنگری و کار کنند تا با روش‌های غیرعادی دنبال سودآوری نباشند. مشکلات اقتصادی زنجیره صنعت و نظام دارو را در خود فرو برده و حتی رگولاتور را درگیر خود کرده است. این مشکلات باید این حل شوند و اگر حل نشوند، ما عملا فقط تولید می‌کنیم و بیش از آنکه که به کیفیت دارو، داروهای جدید و سلامت مردم فکر کنیم، بیشتر دغدغه ما معطوف به تامین در یک نظام اقتصادی نابسامان و کم‌بسامان می‌شود. امیدوارم روزی برسد که دغدغه ما فقط نوآوری در حوزه دارو، دارورسانی خوب و سلامتی مردم باشد و رقابت سر کیفیت دارو باشد.

اتفاقات زیادی در دوران جنگ ۱۲ روزه رخ داد و در این جنگ درس‌های زیادی گرفتیم. یکی از این درس‌ها این بود که متوجه شدیم چقدر در فناوری عقب هستیم و چه نقص‌هایی داریم. نکته مهم این است که این درس‌ها ظاهرا فقط گرفته شده است، یعنی هنوز انجمن‌ها، سازمان رگولاتور و بخش‌های درگیر و موظف، بررسی نکرده‌اند که برای دوره‌های بعدی خطر باید چه آمادگی‌هایی را داشته باشیم. در جنگ ۱۲ روزه، شرکت‌های داروسازی تعداد بیشتری دارو تولید کردند اما دارورسانی واقعا مشکل داشت، به دلیل اینکه سیستم لجستیک جواب نمی‌داد. دارو در انبارهای شرکت‌ها مانده بود اما به دلیل مشکلات امنیتی رخ داده، ماشین و کامیونی برای بردن آنها وجود نداشت. ما باید درباره این جزئیات فکر کنیم. یا مثلا وقتی سیستم اینترنتی، ارتباطی و مخابراتی به هر دلیلی از جمله دلایل امنیتی مختل می‌شود، ما باید چه کنیم. باید برای همه این اتفاقات فکر شود. در جنگ، همه آدم‌ها، جان خودشان و خانواده‌شان برایشان اهمیت دارد. حال اگر همه کار خود را رها کنند و از شهر بروند، چه کسی قرار است خدمات را ارائه کند. ما در دوران جنگ ۱۲ روزه بعضا این معضلات را دیدیم. امیدوارم بخش‌های مسوول علاوه بر دغدغه‌هایی که برای ما ایجاد کرده‌اند، مقداری هم به دغدغه‌های آینده فکر کنند و همه با هم فکر کنیم که اگر خدای نکرده دوباره حادثه‌ای رخ داد، نه لزوما جنگ، در آن شرایط باید چه کنیم.

واقعیت این است که در همه دوره‌های سازمان غذا و دارو، همه مسوولان این سازمان تلاش خودشان را کرده‌اند که بهترین باشند. با توجه به تمام محدودیت‌هایی که برنامه هفتم دست مسوولان فعلی سازمان غذا و دارو را بسته است و به انجام برخی کارها موظف شده‌اند که شاید واقعا برای مصوب کردن آن قوانین باید کار کارشناسی بیشتری انجام می‌شد، به نظرم مسوولان فعلی سازمان همه تلاش خودشان را کرده‌اند و وضعیت ما نسبت به گذشته بهتر شده است.