این دارو باید تحت نظر پزشک و در کنار رژیم غذایی مناسب و ورزش مصرف شود
به گزارش خبرنگار فانا، علیرضا استقامتی فوقتخصص غدد و متابولیسم، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس گروه غدد بیمارستان امام خمینی در نشست خبری رونمایی از داروی تیرزپاتاید تولید شرکت سیناژن با نام تجاری "اسپارتینا" اظهاراتی را مطرح کرد که اهم آنها به شرح زیرند:
- چاقی یک معضل سلامتی و یک بیماری مزمن است که مانند دیابت و فشار خون، نیاز به درمان بلندمدت دارد. در گذشته داروهایی برای چاقی داشتیم که حداکثر توان آنها، ۱۰ درصد کاهش وزن بود درحالیکه درمانهای جراحی دستکم ۲۵ درصد و حتی تا ۳۵ درصد هم کاهش وزن ایجاد میکردند؛ بنابراین همواره شکافی بین درمان طبی و درمان جراحی برای چاقی وجود داشته است.
- چاقی تبعات زیادی به دنبال دارد و میتواند باعث ایجاد فشار خون، دیابت، پیشدیابت و ... شود و اگر درمان شود، میتوان از ابتلا به بسیاری از بیماریهای دیگر نیز پیشگیری کرد.
- ظهور داروهای کاهش وزن با لیراگلوتاید شروع شد و بعد به سماگلوتاید رسید و هماکنون به تیرزپاتاید رسیده است. در مورد تیرزپاتاید در دوزهای بالا در برخی موارد بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش وزن رخ داده که معادل کاهش وزن ناشی از درمانهای جراحی است.
- در فضای مجازی ادعایی مطرح شده بود، مبنی بر اینکه داروی تیرزپاتاید سرطانزا است که چنین چیزی صحت ندارد. این دارو فقط در دو حالت بسیار نادر منع تجویز و مصرف دارد. یکی در نوعی نادر از تومورهای تیروئید به نام تومور مدولاری تیروئید که فقط چهار درصد از کل تومورهای تیروئید را تشکیل میدهد و دیگری در یک بیماری ارثی بسیار نادر به نام مِن. در سایر موارد، تا این لحظه منعی برای تجویز و مصرف تیرزپاتاید وجود ندارد.
- داروی تیرزپاتاید از طریق کاهش اشتها، وزن را کم میکند. این دارو ابتدا در ۲۰۲۲ برای درمان دیابت تائید شد و یکی از قویترین داروهای درمان دیابت محسوب میشود و میتواند هموگلوبین A1C را تا بیش از ۲ درصد و در مواردی تا ۲.۵ درصد هم به طور متوسط کم کند به طوری که خیلی از بیماران دیابتی با مصرف تیرزپاتاید میتوانند بقیه داروهای خود را مصرف نکنند و یا دوز مصرفی آنها را کاهش دهند. در حال حاضر داروی تیرزپاتاید بیشتر برای درمان چاقی مطرح است و در ۲۰۲۳ برای درمان چاقی تائید شد. این دارو به غیر از دیابت و چاقی، در ۲۰۲۴ برای درمان آپنه انسدادی خواب هم تائید شد.
- مصرف داروی تیرزپاتاید باید تحت نظارت پزشک و از دوز کم شروع و به تدریج به دوز زیاد انجام شود تا پزشک بتواند به موقع اثرات و عوارض جانبی آن را شناسایی کند. مصرف این دارو طی دو تا سه ماه، کارایی کافی نخواهد داشت و باید به صورت بلندمدت مصرف شود؛ بنابراین کاهش وزن با این دارو در کوتاهمدت رخ نخواهد داد. این دارو برای مدت یک سال تا یک سال و نیم کمتر، نباید تجویز و مصرف شود.
- نکته بسیار مهم اینکه داروی تیرزپاتاید باید حتما در کنار رژیم غذایی مناسب و فعالیت فیزیکی (ورزش) مصرف شود تا اثربخشی لازم را داشته باشد. حتی دیده شده است افرادی که ورزش میکردند و شیوه زندگی مناسبی هم داشتند، وقتی این دارو را مصرف کردند تا ۲۰ درصد کاهش وزن بیشتری در آنها ایجاد شد.
- هر فردی که BMI بیش از ۳۰ دارد یا یک بیماری همراه و BMI بیش از ۲۷ دارند، واجد شرایط دریافت داروی تیرزپاتاید است. افرادی که به هر دلیلی چاقی موضعی دارند یا از وزن خود راضی نیستند، مشمول استفاده علمی از این دارو نیستند. نباید از این دارو بدون دلیل استفاده کرد. استفاده بدون دلیل از این دارو، بازار را تحت فشار قرار میدهد و افرادی که واقعا به این دارو نیاز دارند، به آن دسترسی پیدا نمیکنند. مسیر مصرف این دارو که تاکنون از طریق تبلیغات فضای مجازی بوده، باید بسته شود و باید مسیر مصرف این دارو علمی باشد و تحت نظارت پزشک برای موارد علمی تجویز و از طریق داروخانهها تهیه شود.
- این دارو در فرد، احساس پُری و سیری ایجاد میکند و فرد بعد از این احساس، دیگر نباید به خوردن ادامه دهد. اگر به خوردن ادامه دهد، دچار تهوع و استفراغ میشود. در برخی موارد هم افزایش دوز ممکن است منجر به اسهال شود. این موارد باید به بیمار اطلاعرسانی و توصیههای لازم به او ارائه شود.
- درمان چاقی یک کار چند تخصصی است که بخشی از آن با استفاده از رژیم غذایی مناسب انجام میشود اما صرفا با رژیم غذایی در بسیاری از افراد نمیتوان وزن را کاهش داد و به مدت چند سال هم کاهش وزن باقی بماند. دلیل آن هم، طبیعت بدن انسان است. اگر قرار بود صرفا با رژیم غذایی بتوان وزن را کاهش داد، الان هیچ فرد چاقی نداشتیم. رژیم ورزش و دارو باید در کنار هم باشند. ضمن اینکه رژیم غذایی باید کم چربی و حاوی پروتئین و مایعات کافی باشد.
- داروی تیرزپاتاید در حال حاضر موثرترین و قویترین داروی کاهش وزن در جهان است و باید در جایگاه خود و در کنار رژیم غذایی و ورزش استفاده شود.
- ممکن است در افرادی که دیابت آنها خیلی پیشرفته نیست، به تنهایی با مصرف این دارو، بیماری آنها کنترل مناسب شود و نیاز به مصرف داروهای دیگر نداشته باشند یا تعداد داروهای آنها کاهش یابد. یا در بیماران دیابت نوع ۲ که انسولین تزریق میکنند، ممکن است تعداد و دوزهای تزریق آنها کاهش یابد و یا در مواردی کل داروهایشان قطع شود.
- داروی تیرزپاتاید در ماههای اول مصرف، بیشتر بافت چربی را کم میکند اما در صورت تداوم مصرف ممکن است بخشی از بافت عضلانی را هم کم کند. به همین دلیل تاکید میکنیم که این دارو حتما زیر نظر پزشک مصرف شود و رژیم غذایی هم پُر پروتئین باشد.
- تاکنون در بسیاری از موارد، تیرزپاتاید به عنوان یک دارو در جایگاه خود مصرف نشده است. عمدتا این دارو برای مصارف زیبایی استفاده شده است که اصلا مصرف علمی نبوده است. مثلا برخی زنان و مردان جوان که به هر دلیلی از وزنشان راضی نبودهاند، از طریق فضای مجازی با این دارو آشنا شده و آن را مصرف کردهاند. این در حالیست که ما به دنبال درمان چاقی با این دارو هستیم. چاقی هزینههای چند صد میلیارد دلاری به اقتصاد دنیا تحمیل کرده است.
- این دارو در سالمندان چاق هم قابل مصرف است اما در مورد کودکان هنوز مطالعهای ندارد. این در حالیست که شیب رشد چاقی در کودکان ایرانی بیشتر از شیب رشد چاقی در بزرگسالان است و این یعنی، در آینده جامعه چاقتری خواهیم داشت. اگر این دارو برای کودکان هم تائید شود، میتوانیم مقداری عادات غذایی غلط کودکان را هم اصلاح کنیم.