نشست راهبردی درمان پیشگیرانه RSV در نوزادان پُرریسک با رویکرد بالینی و اقتصادی، روز ۱۸ خرداد ۱۴۰۴ در محل معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی ایران با حضور جمعی از کارشناسان حوزه سلامت، پزشکان و متخصصان و نمایندگانی از سازمان‌های بیمه‌گر درمانی و کارشناسان وزارت بهداشت برگزار شد.
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی ایران:
ضرورت استفاده از داروی پالیویزومب برای پیشگیری از ابتلای نوزادان پُرخطر به RSV
- با وجود اینکه ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) را خیلی نمی‌شناسیم اما شیوع بسیار بالایی در تمام نقاط دنیا دارد و عامل عفونت‌های تنفسی به خصوص در فصول سرد سال است. بیشتر مواقع در افراد بالغ و کودکان بزرگتر، این ویروس همانند سرماخوردگی خودنمایی می‌کند اما در کودکان کوچکتر به خصوص زیر یک سال و آن دسته از کودکانی که مشکلات زمینه‌ای دارند، به صورت عفونت دستگاه تنفس تحتانی بروز می‌کند.
- ویروس سین‌سیشیال تنفسی اغلب به شکل پنومونی و عفونت ریه یا برونشیولیت بروز می‌کند که در چنین مواقعی کودک یا شیرخوار شاید نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد. مشخص شده است که نیمی از موارد بستری با RSV ارتباط دارد.
- متاسفانه RSV درمان مشخصی ندارد و دارویی برای درمان نداریم و فقط اقدامات حمایتی یا بستری در بخش ویژه را در اختیار داریم. سال‌هاست که یکی از روش‌های مطرح شده برای پیشگیری از RSV، استفاده از مونوکلونال آنتی‌بادی است که وقتی این دارو وارد بدن کودک یا نوزاد می‌شود، واکنش ایمنی‌زایی ایجاد می‌کند تا مانع از ابتلا شود.
- پیشنهاد ما این است که نوزادان نارس یا آنهایی که در معرض بستری شدن در بیمارستان هستند، داروی پالیویزومب را دریافت کنند که در سال اول عمر تا حد زیادی از موارد سخت بیماری پیشگیری می‌کند. تاکنون مانع اصلی عدم استفاده از این دارو، گرانی و هزینه بالای تامین آن بوده است اما در مقایسه با بستری نشدن کودک در بخش ویژه بیمارستان و صرف هزینه‌های جانبی و مراقبت‌های بعدی مانند مصرف طولانی‌مدت اسپری‌های تنفسی و داروهای بعدی، بی‌شک مصرف این داروی مونوکلونال آنتی‌بادی، از نظر اقتصادی قابل توجیه، هزینه-اثربخش و به صرفه است.
- آمریکا از سال ۱۳۸۰ پوشش بیمه این دارو را کامل کرد و اروپا یک سال بعد از آمریکا و همچنین تقریبا تمام کشورهای منطقه از این دارو به عنوان یک داروی توصیه شده برای نوزادان و شیرخواران زیر یکسال در موارد پُرخطر بیماری RSV جهت پیشگیری استفاده می‌کنند.
- متاسفانه نوزادان کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند و بسیاری از مشکلات آنها اصلا دیده نمی‌شود. اگر یک نوزاد سالم وارد جامعه شود، می‌تواند به زندگی خود تا ۸۰ سال ادامه دهد که ۶۰ سال از این عمر نیز خدمت کاری ارائه می‌دهد و فعال اجتماعی است. هزینه-اثربخشی هر کاری را که برای نوزادان در نظر می‌گیریم، اگر در طول عمر و ماندگاری نوزاد ضرب کنیم قطعا هزینه-اثربخشی آن مثبت خواهد بود.
- امروزه به واسطه ازدواج در سنین بالا درصد قابل توجهی از نوزادان با روش‌های لقاح مصنوعی به وجود آمده‌اند و از شرایط خاصی بهره‌مند هستند در نتیجه شانس نارس بودن نوزاد و کم‌وزن بودن آن بیشتر است. این نوزاد برای اینکه در آغوش خانواده قرار گیرد، حدود یک میلیارد تومان هزینه برای خانواده در برداشته است.
- یک نوزاد نارس با وزن کمتر از یک کیلوگرم، دستکم حدود یک ماه در بیمارستان تحت مراقبت است تا به سن ۳۵ هفته برسد. همین نوزاد ترخیص شده در فصل سرد سال در معرض RSV قرار می‌گیرد و احتمال بستری مجدد در بیمارستان را دارد چون نارس و کم‌وزن بوده است و اگر این نوزاد فوت کند تمام هزینه‌هایی که برای او صرف شده، و تمام امیدها از دست می‌رود.
- این نکات را باید در نظر بگریم چرا که هزینه-اثربخش بودن و توجیه تجویز یک دارو به همین نکات ارتباط دارد.
- داروی پالیویزومب نوعی آنتی‌بادی مونوکلونال است که از سالها پیش در آمریکا و اروپا وجود داشته و از همان سال که هر ویال دارو ۳۰۰۰ دلار قیمت داشت، من و همکاران در انجمن نوزادان ایران به فکر ورود این دارو بودیم اما به دلیل گرانی امکان تامین و استفاده از آن در کشور مهیا و برقرار نشد. استفاده از این دارو در سال ۱۹۹۸ در آمریکا و در ۱۹۹۹ در اروپا تائید شده است. در حال حاضر این دارو با قیمتی بسیار پایین‌تر در کشور در دسترس است.
- باید دانست که عفونت تنفسی با RSV درمان ندارد و فقط پیشگیری مطرح است و در صورت ابتلای نوزاد به این عارضه، فقط می‌توان درمان‌های حمایتی داشت. در نظر داشته باشید بابت روزهایی که والدین مجبور به ترک کار هستند و برای ماندن در بیمارستان و مراقبت‌های بعدی، وقت صرف می‌کنند را نیز باید مد نظر قرار داد.
