حامدی‌فر:
بنگاه اقتصادی هستیم، نه پیمانکار
- بروز برخی کمبودهای دارویی در ایران، بیش از آنکه تحت تاثیر تحریم‌ها یا عوامل خارجی باشد، از مسائل اقتصادی داخلی نشات می‌گیرد.
- زمانی که تولید یک دارو برای تولیدکننده سودآور و مقرون به صرفه باشد، شرکت‌ها تمام توان خود را برای تامین مواد اولیه، ارز موردنیاز و ارتقای کیفیت به کار می‌گیرند تا تولید پایدار بماند و محصول به‌صورت مستمر در بازار موجود باشد.
- مشکل از جایی آغاز شد که در برهه‌ای از زمان، نگرش نهادهای ناظر به تولیدکننده تغییر کرد. به جای آنکه به تولیدکننده به چشم یک بنگاه اقتصادی مستقل نگریسته شود، او را به مثابه یک پیمانکار یا نهاد خدماتی در نظر گرفتند که باید اهداف خاصی برایش تعریف شود. این رویکرد نادرست باعث شد با کوچکترین اختلالی در تامین ارز یا مواد اولیه، تولیدکننده انگیزه و توان مالی لازم برای ادامه تولید را از دست بدهد.
- دغدغه تامین دارو باید بر عهده صنعت داروسازی باشد نه سازمان غذا و دارو. نقش این سازمان باید صرفا نظارت بر کیفیت داروها و صدور مجوز ورود داروهای تائید شده به بازار باشد.
- در مقابل، بازار باید به گونه‌ای طراحی شود که تولید دارو برای شرکت‌ها اقتصادی و جذاب باشد. تنها در این صورت است که تولیدکننده خود را موظف به تامین پایدار و توسعه سهم بازار می‌بیند.
- اگر تولید دارو سودآور نباشد، انتظار استمرار تولید از تولیدکننده بی‌معناست. برای جلوگیری از تکرار بحران‌های کمبود، باید ساختار بازار را اصلاح و به نحوی طراحی کرد که حتی تولید یک دارو با سهم بازار اندک نیز برای شرکت‌ها ارزش اقتصادی داشته باشد.
راهکارهای پیشنهادی برای پایداری تولید
در کوتاه‌مدت و میان‌مدت، اصلاحات زیر می‌تواند به بهبود وضعیت بازار دارویی کشور کمک کند:
- اصلاح نظام قیمت‌گذاری: قیمت‌گذاری دستوری جای خود را به سازوکارهای رقابتی و اقتصادی بدهد تا تولید برای شرکت‌ها جذاب شود.
- هدایت یارانه‌ها به سمت مصرف‌کننده نهایی: کاهش سهم پرداختی بیماران به جای تزریق مستقیم بودجه به شرکت‌ها.
- اعطای استقلال بیشتر به تولیدکننده: واگذاری مسوولیت تامین مواد اولیه و ارتقاء خطوط تولید به شرکت‌ها، به شرط سودآوری پایدار.
- الگوگیری از کشورهای موفق نظیر ترکیه: ترکیبی از حمایت هدفمند و قیمت‌گذاری منطقی منجر به پویایی صنعت و رضایت بیماران در این کشورها شده است.
منبع : غذا و دارو
