ماجرای خروج پزشکان و کادر درمان از حوزه سلامت موضوعی است که طی سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است؛ پزشکانی که بخش زیادی از آنها جذب مراکز ترک اعتیاد شده‌اند.
ماجرای مراکز ترک اعتیادی که هیچ‌گاه هیچ معتادی را درمان نکرده‌اند و فقط اعتیادش به انواع مواد مخدر سنتی و صنعتی را با متادون جایگزین کرده‌اند، حکایت تازه‌ای نیست. هرچند این قضیه کمتر رسانه‌ای شده اما روزنامه جوان در گزارش‌های متعدد درباره این ماجرا هشدار داده‌است. پزشکان عمومی رفتند در کار ترک اعتیاد، گزارشی است که ۲۶ بهمن ماه سال گذشته در همین باره منتشر شد. همچنان که مافیای ترک اعتیاد با مجوز وزارت بهداشت، گزارش دیگری است که روزنامه جوان خرداد ماه سال ۱۳۹۶ منتشر کرد و به بررسی چالش‌های مراکز ترک اعتیاد و نشت دارو از آنها پرداخت. از همه مهم‌تر اینکه در این مراکز کمتر معتادی درمان شده و با نوعی اصلی بقای اعتیاد مواجهیم چرا که در این مراکز فقط مخدری با مخدر دیگر جایگزین می‌شود و همچنان چالش اعتیاد وجود دارد.
۹۰۰۰ پزشک متادون‌فروش
حالا هم ویدئوی مصاحبه محمدرضا محمدی فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان در فضای مجازی حسابی وایرال شده است. این پزشک مدعی است بیش از ۹۰۰۰ پزشک در سیستم MMT (ترک اعتیاد با متادون)، متادون را دریافت و در بازار آزاد می‌فروشند!
از نگاه وی هیچ دارویی نباید در اختیار پزشک باشد. دارو باید در اختیار داروخانه باشد اما متاسفانه در ایران دارو را به مراکز ترک اعتیاد می‌دهند چون اگر ندهند چرخ این مراکز نمی‌چرخد!
محمدی تصریح می‌کند: معتادان یا به صورت بستری یا به صورت سرپایی، داروی خود را از این مراکز می‌گیرند و تعدادی از این دارو‌ها هم در بازار آزاد عرضه می‌شوند. به گفته وی سالانه حدود ۳۰ تا ۳۵ تن تولید متادون در کشور داریم درحالی‌که کل تولید جهانی سالانه ۶۰ تن است، این نشان می‌دهد که این سیستم مشکل دارد و جای روان‌درمانی، مشاوره و تغییر سبک زندگی در درمان افراد معتاد خالی است.
شغل پزشکانی که طبابت نمی‌کنند، چیست؟
ماجرای خروج پزشکان و کادر درمان از حوزه سلامت موضوعی است که طی سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است، پزشکانی که بخش زیادی از آنها جذب مراکز ترک اعتیاد شده‌اند. همچنان که محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان نظام پزشکی در مراسم افتتاحیه هفدهمین کنگره علمی دانش اعتیاد با انتقاد از گسیخته بودن مدیریت اعتیاد در کشور گفت: هم اینک ۱۰ هزار نفر از پزشکان ما در مراکز ترک اعتیاد به فعالیت مشغول هستند، این در حالی است که می‌توانیم پزشکان بیشتری را که در مراکز بهداشتی به فعالیت مشغولند در امر درمان معتادان سهیم کنیم اما به دلیل مشکلات صنفی که این افراد درگیر آن هستند، عملا این امر میسر نیست.
رضا لاری‌پور معاون فنی سازمان نظام پزشکی هم در این باره گفته است: در حال حاضر ۱۰۰ هزار پزشک عمومی در کشور وجود دارد که حدود ۱۲ هزار نفر آنها دوران فعالیت در رزیدنتی و دستیاری تخصصی پزشکی را می‌گذرانند و حدود ۵۰ هزار نفر از این پزشکان عمومی در گردونه خدمت مشغول فعالیت هستند. با این حساب پس آمار فعالیت ۹۰۰۰ پزشک در مراکز ترک اعتیاد آمار نادرستی به نظر نمی‌رسد!
اصل بقای اعتیاد!
پس از موضوع عدد و رقم به ماجرای متادون‌فروشی می‌رسیم و اینکه آیا دارو از مراکز درمان ترک اعتیاد نشتی دارد؟ اظهارات محمدی هر چند در نگاه اول جنجالی به نظر می‌رسد اما موضوع تازه‌ای نیست! پیش از این هم بار‌ها کارایی مراکز درمان اعتیاد با متادون در کشور مورد انتقاد قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این مراکز کارایی لازم را نداشته‌اند، موضوعی که غفارزاده معاون غذا و دارو وقت دانشگاه علوم پزشکی البرز درباره چرایی آن گفته بود: هم‌اکنون تعداد معتادانی که در مراکز ترک اعتیاد تحت درمان هستند، نه تنها کم نمی‌شود، بلکه روز به روز تعداد آنها بیشتر می‌شود که یکی از دلایل آن سودآوری درمان معتادان برای این مراکز است.
حاجی رسولی متخصص ترک اعتیاد درباره متادون درمانی و اینکه آیا همه معتادان گزینه مناسبی برای چنین درمانی هستند یا خیر می‌گوید: متادون یا دارو‌هایی مشابه داروهای کاهش آسیب هستند و به عنوان داروی ترک نیستند و قرار است جایگزین داروهای با عوارض بیشتر مثل کراک یا هروئین هستند تا از حالت‌های ناخوشایند خماری این افراد کاسته شود. بعد از مدتی باید متادون کاهش پیدا کند و به جایی برسد که این دارو هم قطع شود اما آمار‌های واقعی نشان نمی‌دهد که این پروسه و روند به طور کامل اجرایی شده باشد. وی در واکنش به عملکرد ناموفق مراکز درمان اعتیاد معتقد است: روش درمان اعتیاد در کشور ما درست نیست. در بحث روان درمانی معتادان آیا در کمپ‌ها یا کلینیک‌های ما روان درمانی که با معتادان کار بکند، وجود دارد؟ به فرض اینکه این کار انجام بگیرد شیوه اجرای آن درست و واقعی نیست.
رانت‌های جدی در مراکز ترک اعتیاد
محمدحسین قربانی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم پیش از این گفته بود در کلینیک‌های ترک اعتیاد رانت‌های زیادی وجود دارد و برخی از مسوولان دانشگاه‌های علوم پزشکی بین چهار تا پنج مرکز ترک اعتیاد در اختیار دارند که این رانت‌ها نمی‌گذارد درمان به صورت معمول و استاندارد در این مراکز در اختیار مردم باشد.
به گفته وی، از آنجا که فروش دارو در بازار آزاد درآمد بسیار بالایی دارد، باعث شده تا برخی افراد با استفاده از رانت، کلینیک ترک اعتیاد افتتاح کنند و در صورتی که هیچ بیماری ندارند با سوءاستفاده از شرایط با فروش آزاد داروهای خود درآمد کلانی به جیب بزنند. این در حالی است که طبق دستورالعمل مربوط به تاسیس کلینیک، افرادی که می‌خواهند در این زمینه فعالیت کنند، باید در مراکز دولتی مشغول به کار نباشند درحالی‌که خیلی از این افراد در جا‌های دیگر مشغول به فعالیت هستند.
شغلی که درآمد دارد، اما ثمره نه!
از همه اینها که بگذریم در حال حاضر مجوز کلینیک درمان اعتیاد برای پزشکان صادر می‌شود و این کار به یک شغل تبدیل شده که به دلیل درآمد بالاتر از درمان پزشکان عمومی را به خود جذب کرده و از چرخه بهداشت و درمان بیرون کشیده است. آن هم در شرایطی که ما با کمبود پزشک مواجهیم. از سوی دیگر چالش اعتیاد در کشورمان آنقدر جدی است که با احتساب خانواده افراد معتاد، بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفر از اعضای جامعه را در شرایط ناخوشایندی قرار داده است. در چنین شرایطی آیا می‌توان به مساله ترک اعتیاد به عنوان یک شغل نگاه کرد؟
منبع : جوان آنلاین
