مصرف آنتی بیوتیک در ایران ۳ برابر کشورهای دیگر

به گزارش فانا، دکتر سیدحیدر محمدی در پیامی به مناسبت هفته آگاه سازی آنتی بیوتیک‎‌ها در پیامی آورده است:

امروزه مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها به حدي رسيده که به يک تهديد براي سلامت انسانها تبديل شده است. تجويز غیر منطقی و مصرف بي رويه داروهای ضد میکروبی در جمعيت انساني و مزارع پرورش دام و طيور، رفته رفته بسياري از ميکروب ها را در برابر اين داروها مقاوم کرده است و گسترش بيش از حد اين پديده، نتيجه اي جز بروز فاجعه در پي نخواهد داشت.

همچنین طی سالیان اخیر مقاومت در برابر داروهای ضدمیکروبی به يک معضل جهانی مبدل شده و همين امر کارشناسان سازمان جهانی بهداشت را بسیار نگران کرده است. تا جايي که سازمان جهاني بهداشت از تاریخ ۱۸ تا ۲۴ نوامبر را هفته جهانی آگاه سازی داروهای ضد میکروبی و پیشگیری از مقاومت میکروبی نامگذاری کرده است.

شعار این هفته در سال ۲۰۲۳، "همه با هم برای پیشگیری از مقاومت به داروهای ضد میکروبی" با هدف افزایش حساسیت سیاست‌گذاران، شاغلین حرف پزشکی و عموم مردم، به این مهم، نامگذاری شده است.

سازمان بهداشت جهانی چهار دلیل برای کاهش اثر بخشی داروهای ضد میکروبی شامل: *مصرف خودسرانه، تجویز غیر منطقی توسط درمانگران، عدم اتمام دوره درمان توسط بیماران و مصرف باقیمانده داروهای ضدمیکروبی در گوشت دام و طیور عنوان کرده است.

آمار مصرف آنتی بیوتیک ها در ایران، نسبت به برخی کشورهای دنیا بالاتر است. بطوریکه میزان مصرف سالیانه آنتی بیوتیک‌های سیستمیک، که عمده ترین آنتی بیوتیکهای مصرفی در این گروه قرار دارد، در کشور ما ۳ برابر بیشتر از میانگین مصرف سالیانه آن در کشورهای عضو OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) است.

افزایش مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها، می تواند باعث افزایش عوارض ناخواسته جدی، حتی تهدیدکننده حیات نیز شود. از طرفی این مسئله، تأثیرات بسیار بزرگی بر سلامتی جامعه دارد، چرا که برخی بیماری‌های قابل درمان، حالا چالشی بزرگ برای پزشکان، داروسازان و سیاست‌گذاران به شمار می‌روند. بنابراین، آگاه‌سازی جامعه به منظور کنترل مقاومت میکروبی بسیار حیاتی است. به همین دلیل، هفته آگاه سازی آنتی بیوتیک در ترویج فرهنگ استفاده صحیح و مناسب آنتی بیوتیک و کاهش مصرف کنترل نشده آنتی بیوتیک‌ها، و درنهایت کنترل مقاومت میکروبی تأکید دارد.

براساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، میانگین نسخ حاوی آنتی بیوتیک در ایران از ۵۵ درصد در سال ۱۳۷۵ به ۳۶درصد در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است. این کاهش نشان دهنده ثمر بخش بودن آموزشها و نظارت های به عمل آمده توسط وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو و دانشگاه های علوم پزشکی سراسرکشور است.

در حال حاضر کاهش شاخص نسخ حاوی آنتی بیوتیک کافی نیست و توجه به نوع آنتی بیوتیک تجویزی بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت، ضروری است. گروه درمانگر نسبت به گروه آنتی بیوتیکی که پتانسیل مقاومت بالاتری دارند و در معرض خطر نسبتاً بالای مقاومت باکتریایی هستند، توجه ویژه ای داشته باشند. چرا که عدم مصرف مسئولانه از این گروه، تهدید جدی به شمار می آید و با ادامه این روند کم کم به طور کامل در مقابل میکروب ها خلع سلاح می شویم.

بنابراین توجه جدی به رعایت پروتکل های بهداشتی، رعایت اصول تجویز و مصرف منطقی داروهای ضدمیکروبی ، عدم مصرف خودسرانه داروهای ضدمیکروبی و کنترل عفونتهای بیمارستانی، راه حل جدی و مهم، برای پیشگیری از بروز مقاومت میکروبی و کاهش مصرف داروهای ضد میکروبی است. رسالت سازمان غذا و دارو در این خصوص، آموزش و آگاه سازی عمومی، نظارت و پایش مصرف داروهای آنتی میکروبیال و تدوین پروتکل های استفاده صحیح و بهینه از ضدعفونی کننده ها در مراکز درمانی است.

بنابر این برای تحقق پیشگیری از مقاومت به داروهای ضد میکروبی، باید همه باهم، با مشارکت مسئولانه جامعه پزشکی و عموم مردم در این راه گامهای موثری برداریم.